Қазақстанда ұлттық қауіпсіздікке төнетін діни-экстремистік қатерлерге қарсы іс-қимыл жалғасуда. Ұлттық қауіпсіздік комитеті қараша айында Алматы, Ақтөбе, Қонаев және Шымкент қалаларында арнайы жедел іс-шаралар өткізіп, деструктивті діни ағымдарды ұстанатын алты адамды ұстады. Тергеу мәліметтері олардың интернет арқылы терроризмді насихаттап, қоғамға қауіп төндіретін әрекеттерге барғанын көрсетіп отыр.
Терроризмді насихаттау — негізгі айып
ҰҚК таратқан мәліметке қарағанда, күдіктілер әлеуметтік желілер мен түрлі мессенджерлерде діни себептермен зорлық-зомбылық жасауға шақырған материалдарды жүйелі түрде таратқан. Олар:
діни мотивпен шабуылдар жасауға шақырған,
адам өлтіруді негіздейтін радикалды үндеулер жариялаған,
Қазақстанның конституциялық құрылымына қарсы пікірлер таратқан,
зайырлы мемлекет қағидаттарын жоққа шығарып, қоғамға іріткі салуға тырысқан.
Бұл фактілер ҚР Қылмыстық кодексінің терроризмді насихаттау және экстремистік әрекеттерге шақыру баптарына толықтай сай келеді.
Тінту кезінде қару-жарақ табылды
Арнайы операция барысында қауіпсіздік қызметкерлері күдіктілердің тұрмыс-жайларын тінтіп, оқ-дәрілері бар атыс қаруын, суық қару түрлерін, сондай-ақ айтарлықтай көлемдегі діни мазмұндағы әдебиеттерді тәркіледі. Тәркіленген қарулардың қайдан алынғаны және қандай мақсатта жиналғаны тергеу барысында анықталады.
Құқық қорғау органдары бұл фактіні күдіктілердің өз әрекеттерін жүзеге асыруға дайындалғанының белгісі ретінде қарастырып отыр.
Күдіктілер уақытша қамауға алынды
Сот санкциясымен ұсталған алты адам қамауға алынды. Тергеу амалдары жалғасуда. ҚР Қылмыстық-процессуалдық кодексінің 201-бабының 1-бөлігіне сәйкес, тергеу мүддесіне байланысты басқа ақпарат жария етілмейді.
Бұл бап әсіресе терроризм, экстремизм сияқты қауіпті істерде ақпараттың сыртқа шығуын шектеу үшін қолданылатыны белгілі.
Ұқсас қылмыс үшін 7 жылға сотталған адам бар
3 қарашада Актөбе облысының тұрғыны дәл осындай қылмыс үшін — терроризмді насихаттайтын материалдар таратқаны үшін — 7 жылға бас бостандығынан айырылғаны хабарланды. Сот үкімі заңды күшіне енген.
Мамандардың айтуынша, бұл іс қоғамға интернеттегі радикализацияның қаншалықты қауіпті екенін көрсетеді.
Жыл басынан бері жүздеген іс қозғалған
ҰҚК деректеріне сүйенсек, 2025 жылдың басынан бері терроризм және экстремизм бойынша:
83 адам ұсталып,
97 адам сотталған.
Бұл көрсеткіштер мемлекет тарапынан деструктивті ағымдарға қарсы күрестің жүйелі түрде жүргізіліп жатқанын дәлелдейді.
Қорытынды: Ақпараттық қауіпсіздік — басты міндет
Соңғы жылдары экстремистік идеялардың интернет арқылы таралуы әлемдік деңгейде де, Қазақстанда да басты қауіптердің біріне айналды. Сол себепті қауіпсіздік органдары жыл сайын онлайн-кеңістіктегі мониторингті күшейтіп келеді.
ҰҚК азаматтарды күмәнді діни топтардан, радикалды идеяларды насихаттайтын ақпарат көздерінен сақ болуға шақырады. Қоғамның тұрақтылығы әрбір азаматтың ақпаратты сүзгіден өткізіп, заңға қайшы әрекеттерді дер кезінде құқық қорғау органдарына хабарлауына тікелей байланысты.